شکست حتی برای غول‌های دیجیتال  

خبرگزاری علم و فناوری آنا، هدا عربشاهی؛ امروزه تلفن‌های همراه هوشمند، تبلت‌ها، کنسول‌های بازی‌های ویدیویی، عینک‌ها و ساعت‌های هوشمند، پخش‌کننده‌های موسیقی و هدفون‌های کوچک بی‌سیم متنوعی در بازار ابزار دیجیتال عرضه می‌شوند. شاید به‌نظر نرسد اما همین دستگاه‌های رنگارنگ و گوناگون هم در مسیر توسعه‌شان با شکست‌هایی روبه‌رو شده‌اند. شکست‌هایی که شاید نسبت به فناوری‌هایی که از دنیای باستان تا اواسط قرن بیستم شکست خوردند دست‌کم برای سازندگانشان دردناک‌تر باشند. زیرا در گذشته، شکست فناوری‌ها اغلب پیش‌از رسیدن به تولید تجاری رقم می‌خورد اما تجهیزات دیجیتالی که در ۵۰ سال اخیر طعم تلخ شکست را چشیده‌اند در بیشتر موارد، در بازار و به‌دلیل عدم استقبال عمومی، شکست را تجربه کرده‌اند.

***

دنیای طراحی و فناوری مملو از نوآوری است. اما همه این نوآوری‌ها نمی‌توانند از آزمونی که زمان نام دارد و به‌معنی دوام اقبال عمومی از آنها است سربلند بیرون بیایند. بعضی از این نوآوری‌ها به شرکت‌های بزرگ تعلق دارند و ازاین‌رو، می‌توان گفت هیچ‌ نوآوری و فناوری و هیچ شرکت سازنده‌ای حتی اگر از آن با لقب «غول» یاد شود از گزند شکست در امان نیست و شرکت‌هایی چون مایکروسافت، اپل و گوگل درطول تاریخ فعالیت‌هایشان نوآوری‌هایی عرضه کرده‌اند که ناموفق بوده‌اند. 

اپل نیوتن

 نیوتن یکی از فناوری‌هایی است که شرکت اپل آن را عرضه کرد. دستگاهی که روی کاغذ، بسیار جلوتر از زمان خودش بود اما نتوانست با اقبال عمومی مواجه شود و درنتیجه شکست خورد. نیوتن دستگاهی جیبی و بسیار شبیه به تلفن‌های همراه هوشمند امروزی بود که می‌توانست دست خط را تشخیص دهد، فکس بفرستد، تقویم کارهای روزمره را مدیریت کند و انواع کارهای دیگری را انجام دهد که هرچند این روزها پیش‌وپاافتاده به‌نظر می‌رسند، اما در سال ۱۹۹۳ بسیار پیشرفته بودند. اگرچه اپل اولین شرکتی نبود که دستیار دیجیتال شخصی (PDA) تولید کرد. باوجوداین، هدف این شرکت تجربه‌ای دقیق‌تر و متمرکز بر کاربر بود که تا به امروز این هدف دنبال شده است. این بحث وجود دارد که شکست اپل نیوتن همان چیزی است که درنهایت به تولید آی‌فن منجر شد. این دستگاه در اصل نسخه ابتدایی از گوشی هوشمند بسیار موفق اپل بود و حتی نوعی سیری اولیه هم در آن تعبیه شده بود. بنابراین، نیوتن موفقیت بزرگی بود، حتی اگر خود دستگاه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های فناوری در نظر گرفته شود.

گوگل نکسوس کیو

هرچند امروزه، گوگل به‌عنوان یکی از موفق‌ترین شرکت‌های فناوری در جهان شناخته می‌شود اما این شرکت هم از شکست‌های جبران‌ناپذیر بی‌نصیب نبوده است. بی‌شک، گوگل نکسوس کیو یکی از شکست‌های گوگل به‌شمار می‌رود. مفهوم نکسوس کیو بسیار هوشمندانه بود. کاربر به‌راحتی می‌توانست تلفن‌همراه هوشمند یا تبلت را به دستگاهی کروی‌شکل و ازطریق آن به سیستم سرگرمی خانگی‌اش متصل کند. همچنین محتواهای چندرسانه‌ای می‌توانست ازطریق گوگل نکسوس کیو به فضای ابری گوگل ارسال شود و رسانه‌های گوگل چون یوتیوب و پلی‌میوزیک با این دستگاه پخش شوند. 

اما نکسوس کیو به چند دلیل به‌طرز وحشتناکی شکست خورد. دلیل اول قیمت محصول بود به‌طوری‌که، بخش اصلی دستگاه که یک هاب‌استریم بود ۲۹۹ دلار قیمت داشت و علاوه‌بر آن، کاربر می‌بایست ۳۹۹ دلار برای مجموعه‌ای از بلندگوهای همراه و ۴۹ دلار برای کابل‌های بسیار زیاد دستگاه بپردازد و قیمت کل این مجموعه کمتر از ۷۵۹ دلار می‌شد که هرچند به‌خودی‌خود در دنیای سرگرمی‌های خانگی چندان زیاد به‌نظر نمی‌رسید باوجوداین بسیاری از مشتریان بالقوه معتقد بودند که نکسوس کیو به‌شدت گران است. عدم استقبال درمرحله بعد با محدودیت‌های سکوی عملکرد دستگاه تشدید شد. در‌حالی‌که دستگاه‌های مشابه قابلیت دسترسی به مواردی مانند هولو، نت‌فلیکس و اسپاتی‌فای را داشتند نکسوس کیو فقط امکان دسترسی به برنامه‌های گوگل را میسر می‌کرد. به‌این‌ترتیب، اگر موسیقی یا ویدیویی که کاربر دنبال آن بود در یوتیوب و پلی‌میوزیک و پلی‌موویز نبود این دستگاه قادر به پخش آن در سایر سکوهای چندرسانه‌ای نبود. ازاین‌رو، می‌توان گفت که هرچند نکسوس کیو از توانایی‌های بالایی برخوردار بود اما برای همیشه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات گوگل شناخته خواهد شد.

مایکروسافت زون

وقتی شرکت فناوری بزرگی محصول موفقی عرضه می‌کند، رقبای آن هرگز از برداشتن گام‌های بلند و مشابه برای عقب‌نماندن دست برنمی‌دارند. چنین موردی برای پخش‌کننده ام‌پی‌تری زون رخ داد که درواقع پاسخ مایکروسافت به آی‌پاد اپل بود که پنج‌سال پس‌از آن که دستگاه ذخیره‌سازی صوتی سیب‌ گاززده برای اولین‌بار جهان را درمعرض طوفان قرار داد، وارد بازار شد. زون مایکروسافت می‌توانست تعداد زیادی موسیقی را ذخیره و پخش کند، اما برخلاف آی‌پاد تنوع رنگ نداشت و بسیار بزرگ‌تر از وسایل الکترونیکی مشابه آن دوره بود. هیچ پشتیبانی شخص ثالثی ارائه نمی‌داد و هرچند فرمت ام‌پی‌تری را که بسیار محبوب‌ بودند پشتیبانی می‌کرد اما بیشتر به فایل‌های دابیلو.ام.ای متکی بود.

درواقع، زون دستگاه خوبی بود و حتی امروز بسیاری از کاربران دلتنگش هستند. اما مسئله این بود که زون به‌‌اندازه آی‌پاد خوب نبود و زمانی عرضه شد که پخش‌کننده ام‌پی‌تری اپل بازار را قبضه کرده بود. در نتیجه، آی‌پاد به‌شدت موفق شد و هرچند دستگاه رقیبش یعنی مایکروسافت برای مدتی به‌کار خودش ادامه داد اما سرانجام در سال ۲۰۱۲ متوقف شد.

پیپین اپل

 اواسط دهه ۱۹۹۰ تا حدودی دوران طلایی کنسول‌های بازی‌های ویدیویی بود. در نسل پنجم کنسول، پلی‌استیشن اصلی سونی با نینتندو ۶۴ روبه‌رو شد. بازی‌های رایانه‌ای در محافل نگران‌تر جامعه غوغا به‌پا کردند و در محافل دیگری، خاطرات خوبی رقم زدند. همانند بسیاری از فناوری‌های محبوب، اپل می‌خواست در بخشی از این حوزه حضور داشته باشد و این‌گونه، غول سیلیکون‌ولی در قالب دستگاه اپل پیپین به‌دنیای کنسول‌ها قدم گذاشت. پیپین سکویی چندرسانه‌ای بود که می‌توانست بازی کند، رسانه پخش کند و به عنوان رایانه شخصی عمل کند. این سکو، کنترل‌کننده مخصوص به خودش را داشت و خود سکو به اشخاص ثالث مجوز داد که بعدها نسخه‌های خودشان را بسازند و منتشر کنند. درحالی‌که بعضی از جنبه‌های پیپین را می‌توان بسیار رویایی توصیف کرد، به‌ویژه تصمیم برای ایجاد مرکز سرگرمی نه‌چندان متفاوت با کنسول‌های امروزی، باوجوداین، این کنسول بازی کاملا شکست خورد.

علی‌رغم اینکه اپل رده‌های بالا را هدف قرار می‌دهد، همانطور که معمولاً انجام می‌دهند، سخت‌افزار طبق گزارش‌ها بسیار ضعیف بود، فروش افتضاح بود، بازی‌های کمی روی پلتفرم وجود داشت، و همه چیز در یک مرگ بسیار آرام از بین رفت. اگر اپل از Pippin درس گرفته باشد، آن‌ها با گرفتن یک ثروت مطلق برای محصولات خود، به افراد مرفه توجه نمی‌کنند. این روش هنوز هم تا به امروز این شرکت و اساساً برنامه بازی آن برای ویژن پرو آینده است.